زبان سرخ، سر سبز می دهد بر باد

یکی دیگر از ضرب المثل هایی که   همچنان جایگاه خود را در محاورات مردم حفظ کرده است ضرب المثل "زبان سرخ   سر سبز می دهد بر باد" است.ضرب المثل مذکور ناظر به مزاج شناسی در  طب  جامع و حالت های مزاجی افراد است. همان طور که می دانیم ما چهار مزاج یا طبع داریم که بسته به فرد و محیطی که درآن زندگی می کند متفاوت است:طبع بهاری یا دموی یا همان گرم و تر، طبع تابستانی یا صفرایی یا همان گرم و خشک، طبع پاییزی یا سودایی یا همان سرد و خشک و طبع زمستانی یا بلغمی یا همان سرد و تر.

گفتنی است مزاج افراد گاهی اوقات در فرد ثابت است یا این که در اثر تغییرات آب و هوایی و فصلی و نوع  تغذیه، یکی از مزاج ها غلبه پیدا می کند و ویژگی های روانی و اخلاقی مزاج مورد نظر را پیدا می کند.

یکی از طبع ها طبع تابستانی است که افراد دارای این طبع دارای خصوصیات منحصر به فردی هستند.هم چنین کسانی که دچار غلبه صفرا شده اند نیز خصوصیات افراد صفرایی مزاج را به خود می گیرند.در خصوصیات این افراد می خوانیم که دارای رفتار تندی می باشند،  زود عصبانی می شوند و خیلی زود هم پشیمان می شوند ،اما گاهی پشیمانی سودی ندارد و چه بسا که این حالت باعث هلاکت شود.

ضرب المثل مذکوراشاره به این خصوصیت افراد صفرایی مزاج دارد. زمانی که افراد دچار این حالت و غلبه صفرا می شوند، زبانشان قرمز و سرخ گونه است که با نگاه کردن به زبان فرد می توان تشخیص داد که آیا صفرا بر او غلبه کرده است یا نه.اگر دیدم که زبانش سرخ شده است باید با این افراد با ملایمت و ملاطفت و گذشت برخورد کرد، چراکه این شخص خیلی زودتر از آنچه فکرش را بکنید از رفتار خود پشیمان شده و اظهار ندامت می کند.

توصیه:به فرماندهان نظامی توصیه می شود چنان چه سربازی یا نیرویی در مقابل دستورات تندی کرد و موضع گرفت ، سریعا او را توبیخ و زندانی نکنند، بلکه ابتدا زبانش را ببینند که سرخ شده یا نه. اگر زبانش سرخ شده بود،بدانند که او غلبه صفرا دارد و باید از او گذشت

     اگه ترشی نخوری یه چیزی می شی

امروزه احساس افسرگی و دلگیری بیش از   گذشته در بین مردم فراگیر شده است و تغذیه نامناسب افراد افسرده باعث شده  است تا دچار عود علائم افسردگی شوند.

افسردگی نشان از غلبه سردی  و خشکی دارد و برای رهایی از آن باید نکاتی در تغذیه رعایت نمود که دوری کردن خوردن بیش از اندازه ترشیجات یکی از آن موارد می باشد. خوردن ترشیجات باعث ایجاد حالت رخوت و سستی در فرد می شود.

لذا این که می گویند “اگه ترشی نخوری یه چیزی می شی” منظور آن بوده است که حالت نشاط و چابکی و پر انرژی بودن خود را با خوردن ترشی به حالت رخوت و سستی تبدیل نکن تا همواره خنده به لبانتان بوده و از حالت اخم و تخم و دق دادن دیگران و بی حوصلگی دور باشید.

برای مفرح شدن حال افراد نیز خوردن روزانه یک استکان گلاب و همچنین دم کرده استخدوس و افتیمون و خوردن زعفران همراه برنج (هنگامی که در وعده غذایی برنج نیز باشد) نیز مفید است.

 رنگ رخساره خبر می دهد از سر درون

یکی از ضرب المثل هایی که در بین عموم رایج است و با طب سنتی در ارتباط است ضرب المثل   "رنگ رخساره خبر می دهد از سر درون" می باشد. از نظر طب سنتی، پوست آیینه ای از کیفیاتی است که در کل بدن حاکم است و نشان دهنده مزاج آدم ها ست و هر کدام از اختلالاتی که در یکی از ارگان های بدنمان ایجاد می شود، می تواند در ظاهر و پوست فرد هم منعکس می شود. رنگ پوست و زبان، ارتباطات دقیقی با وضعیت کبدی و وضعیت هضم های چهارگانه بدن دارد. البته در این ضرب المثل علاوه بر پوست، کل رخساره را بیان می کند. بین حالات چشم و زبان و تغییرات عضلات رخسار یک فرد، ارتباطات خیلی محکمی با کیفیات درونی او برقرار است. رنگ پوست و نوع طبع نیز با هم مرتبط هستند، افراد با طبیعت گرم و تر، معمولاً پوست سرخ و سفید و گلگونی دارند و افراد با طبع گرم و خشک، پوستی با رنگ گندمگون متمایل به زردی داشته و صاحبان مزاج سرد و خشک، تیرگی خاصی در پوستشان وجود دارد و پوستشان شفاف نیست، افراد با طبیعت سرد و تر نیز عموماً پوست سفید و روشن دارند.
حالات عضلات صورت نیز ارتباط نزدیکی با اعراض نفسانی و احوال روحی و روانی ما دارند.
افراد شاد، معمولاً چهره های خندان و گلگون تر و ابروی گشاده دارند. افراد غمگین و افسرده معمولاً سگرمه توهم، ابروهای درهم و نگاه رو به پایین دارند و گوشه های لبانشان عمدتاً آویزان است. این حالات عضلات و اعضای صورت، نه تنها یک ارتباط خیلی قوی با احوال جسمانی ما دارند، لکه با حالات روحی ما نیز مرتبط هستند که در ضرب المثل این حالات تحت عنوان "سر درون" بیان شده است.

خون خودت را کثیف نکن

یکی از ضرب المثلهایی که در بین عموم رایج است و با طب سنتی در ارتباط است ضرب المثل    " خون خودت را کثیف نکن"  می باشد، که معمولاً زمانی که فردی عصبانی است، این جمله را به او می گویند.
از نظر طب سنتی، کسی که عصبانی می شود، باعث تولید بیش از حد صفرا در خونش می شود و یا کسی که غصه خور بوده  یا در معرض استرس است و به اصطلاح هم و غم زیادی دارد و غصه آینده نیامده را می خورد، تولید خلط سودا در بدنش زیاد می شود.

لذا با توجه به این که عصبانیت خیلی شدید تر از یک غذای ناسالم در بدن اثر منفی بجا می گذارد، توصیه می شود عصبانیت خود را کنترل نمایید.